W południe 27 czerwca odbyła się konferencja naukowa, która była podsumowaniem przeprowadzonej konserwacji, renowacji oraz digitalizacji barokowego wnętrza Katedry Świdnickiej.
Wydarzenie poprzedziła Msza święta, podczas której ks. prał. Piotr Śliwka, dziękował Panu Bogu za ludzi, którzy uczestniczyli na różne sposoby w pracach pozwalających na przeprowadzenie odnowienia nawy głównej świdnickiej świątyni. – Dziękuję Panu Bogu, za tych którzy przygotowywali projekty, pisali je i sprawdzali, a następnie brali udział w realizacji projektu. Dziękuję za wszystkich, którzy wspierali to dzieło – mówił proboszcz katedry.
Zakres prac renowacyjnych
Następnie ks. Śliwka otwierając konferencję, przypomniał, że remont obiektu został zrealizowany w ramach projektu pt. „Konserwacja, rewitalizacja, i digitalizacja barokowego wnętrza Katedry Świdnickiej” i był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach VIII osi – Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój kultury Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2021. Dofinansowane z Unii Europejskiej wyniosło 16 977 602,47 zł. Całość zadania warta była 20 mln zł, z tego 3 mln to wkład własny parafii.
Dalej proboszcz wymieniał zakres prowadzonych prac, które obejmowały konserwację malowideł ściennych w nawie głównej i prezbiterium o pow. 2 700 m2, konserwację 14 obrazów z ramami oraz 9 figur umieszczonych na filarach. – Wszystkie obiekty poddane konserwacji zostały jednocześnie zdigitalizowane, co stanowiło dopełnienie prac konserwatorskich. Przeprowadzona digitalizacja umożliwia prezentację obiektów sztuki w ramach multimedialnego projektu tzw. przewodnika elektronicznego oraz Wirtualnego Muzeum Katedry Świdnickiej. W ramach projektu opracowano również 2 modele 3D odnowionych obiektów Katedry Świdnickiej dla osób niewidomych i słabo widzących wraz z opisem w języku Braille’a – wymieniał.
Precyzyjnie wymienieni
Ks. prał. Piotr Śliwka jeszcze raz podziękował konkretnym osobom, wyróżniając je z imienia i nazwiska, które zaangażowane były w przygotowanie projektu i w nim uczestniczyły: – Pierwszą osobą jest bp Ignacy Dec, który miał odwagę skierować mnie 10 lat temu do służby w katedrze, popierając moje działania na rzecz prac jakie podejmowałem w związku z konserwacją obiektu. Drugą osobą jest ks. prał. Jan Bagiński – mój poprzednik, który dokonał wiele w ratowaniu zabytkowej świątyni. Kolejną osobą jest Piotr Białko z Krakowa, który pokazał mi jak poruszać się w gąszczu przepisów, aby pozyskać większe środki na konserwację – opowiadał. Następnie dziękował dr. Grzegorzowi Grajewskiemu z Narodowego Instytutu Dziedzictwa za pomoc w wpisaniu katedry na prezydencką listę pomników historii. Ryszardowi Sobańskiemu, kierownikowi kontraktu, który jako ekonomista czuwał nad pisaniem wniosków i ich rozliczaniem. Joannie Grey odpowiedzialnej za składanie do ministerstwa wniosków.
– Nie byłoby tej dotacji, gdyby nie gotowość udzielenia koniecznej pomocy finansowej ze strony Krzysztofa Domareckiego założyciela firmy Selena wraz prezesem Jackiem Michalakiem i Elżbietą Korczyńską. To dzięki ich środkom, decyzjom i zaangażowaniu projekt mógł być realizowany – podkreślił ks. prał. Śliwka. Dziękując Prezydent Miasta Świdnicy Beacie Moskal – Słaniewskiej zaznaczył, że poważnego wsparcia udzieliło także Miasto Świdnica.
– Istotny wpływ na pozyskanie środków na remont katedry miało działanie posłów Ziemi Dolnośląskiej, którzy wystosowali petycję popierającą starania parafii katedralnej do Premiera RP. Szczególne podziękowania należą się Ministrowi Wojciechowi Murdzkowi – akcentował. Dalej gospodarz parafii wymienił Firmę Konserwatorską Piotr Białko Zabytki Malarstwa Rzeźby Architektury Sp. z o.o. z Krakowa, która była głównym wykonawcą robót konserwatorskich, wraz z pracownikami, m.in. z dr Elizą Buszko, Anną Burakowską. – Dziękuję Monice Dzieciątkowskiej, Agnieszce Bywalec i Joannie Grey z firmy Doradztwo Ekonomiczno- Finansowe Sp. z o.o. ze Świdnicy, czuwającym nad rozliczeniami dotacji – podkreślił. – Niebagatelnym wsparciem była wielka życzliwość Barbary Obelindy byłej kierownik Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a także Anny Nowakowskiej – Ciuchery kierownik Wałbrzyskiej Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków i Joannie Kulig. Aktualny Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków Daniel Gibski może być dumny ze swoich współpracowników. Dziękuję Robertowi Kryśpiakowi, czuwającemu nad dokumentacją techniczną i Ryszardowi Wójtowiczowi.
Oddzielne podziękowania należą się też pracownikom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwu Funduszy i Polityki Regionalnej za wzorową współpracę w realizacji projektu – podsumował.
Perełka i ogromny skarb
Następnie głos zabrał biskup świdnicki. – Ludzi, którzy tutaj przybywają, jak i nas samych nie trzeba przekonywać jak wielką perełką i ogromnym skarbem dla Świdnicy i dla całego Śląska jest katedra świdnicka. Mam to szczęście, że każdego dnia, od dwóch lat, przyglądam się różnym grupom i osobom indywidualnym, które przybywają i są pod ogromnym wrażeniem tej świątyni. To, co widzimy jest pełne uznania i budzi nasz szacunek. Jest moją wielką radością, że mogę uczestniczyć w dzisiaj w tym wydarzeniu – mówił bp Marek Mendyk, dołączając się do wcześniej wypowiedzialnych podziękowań i podkreślając wielki wysiłek organizacyjny duchowy i emocjonalny proboszcza katedry ks. prał. Piotra Śliwki. – Myślę, że dziś jest dobry moment, aby myśleć o nowych zadaniach w obszarach, które wymagają naszej troski konserwatorskiej, ale także troski duszpasterskiej – podkreślił.
Pozycja Kościoła, obecność Jezusa
W imieniu Rządu RP wystąpił Minister Wojciech Murdzek. – Takie momenty jak ten przechodzą do historii. Myślę, że tej pasji wielu ludzi dobrej woli nie byłoby, gdyby nie byli przekonani, że tak jak budowano tę katedrę na chwałę Pana Boga, tak dzisiaj my bierzemy odpowiedzialność, aby też na chwałę Pana Boga podtrzymywać i dbać o ten zabytek – mówił, zwracając uwagę, że bólem serca napawa fakt burzenia świątyń w Europie. – Dlatego ochronę sakralnych zabytków łączymy z walką o pozycję Kościoła i obecność Jezusa w naszym życiu. Jestem przekonany, że jeżeli nie stracimy tego najważniejszego przesłania, to nie zabraknie ludzi dobrej woli, którzy będą to dzieło kontynuować – zaznaczył Minister, dodając, że szczęśliwe zakończenie remontu będzie wtedy, jeżeli kiedyś powiemy, że trzeba jeszcze jakiejś puli, jakiegoś projektu, aby to dzieło remontu dokończyć. – My natomiast nie jesteśmy nawet w połowie prac, a szacowane koszty remontu to rząd około 50 mln zł, aby wewnątrz i na zewnątrz wszystko dokończyć – podkreślił.
Dzieło życia
Następnie głos zabrał Piotr Białko, właściciel firmy odpowiedzialnej za prace konserwatorskie. – To było wielkie wyzwanie i poświęcenie. Trzystuletni kurz. Pod sklepieniem w zimie zimno, w lecie gorąco, chemikalia – to są wszystko trudne rzeczy. Ale Bogu dzięki udało się – mówił szef krakowskiej firmy, który prace konserwatorskie w katedrze świdnickiej określił mianem dzieła życia. – Na dzisiaj to największe wyzwanie, jaki nasz zespół podjął i zrealizował. Aby to było możliwe potrzebne było wiele lat działania firmy, aby zebrać potrzebne doświadczenie. To są tysiące metrów kwadratowych rusztowań, setki metrów kwadratowych powierzchni pracowni, zorganizowanych pod to zadanie – relacjonował. Następnie uczestnicy sympozjum obejrzeli premierę filmu o przebiegu wykonanych prac renowacyjnych.
Obiekt wysokiej klasy
Podsumowaniem spotkania był głos dr Elizy Buszko, kierownika prac konserwatorskich. – Chciałam podkreślić, że był to dla mnie ogromny zaszczyt i przyjemność pracować we wnętrzu tego kościoła. Konserwatorom nieczęsto zdarzają się obiekty tak piękne, ciekawe i tak wysokiej klasy. Wciągu trzech lat odrestaurowaliśmy gigantyczny obiekt, bardzo złożony – mówiła z zachwytem dr Buszko, informując, że przy samych malowidłach ściennych pracowało trzydziestu konserwatorów, a przynajmniej drugie tyle pracowało przy obrazach, ramach i figurach. – Byli to nie tylko konserwatorzy, ale i doświadczeni technicy i artyści. To jest nasza wspólna praca i wysiłek i mam nadzieję, że państwo to doceniają – podkreśliła. Szefowa prac wspomniała także o nieocenionej współpracy z Jerzym Żmudzińskim historykiem sztuki oraz Sobiesławem Nowotnym badaczem historii Śląska, który na bieżąco przeszukiwał archiwa, tłumaczył wszystkie odkryte napisy i inskrypcje, stare dokumenty, dlatego jego wkład jest olbrzymi. Wymieniona została także prof. Ewa Łużyniecka z Politechniki Wrocławskiej, która sprawowała nadzór architektoniczny oraz dr Maria Rogóż i cały zespół chemików Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. – Mam głęboką nadzieję, że tę wiedzę o katedrze, którą jeszcze nie upublicznialiśmy w pełnym zakresie, będziemy stopniowo przekazywać przy okazji kolejnych konferencji i publikacji, bo są to rzeczy nie zwykłe – podsumowała.